Recht op vruchtgebruik in testament vastleggen

Vruchtgebruik is een recht wat vaak wordt ingezet om bijvoorbeeld de langstlevende partner goed achter te laten. Zo kan de weduwe of weduwnaar bijvoorbeeld gebruik blijven maken van een woning. Bepalingen rondom vruchtgebruik worden opgenomen in een vruchtgebruiktestament. Voor dit type testament is een bezoek aan de notaris vereist. Met een vruchtgebruik-constructie kun je veel problemen voorkomen. In dit artikel geef ik toelichting over de belangrijkste punten rondom vruchtgebruik in het testament.

Het gaat bij vruchtgebruik meestal om een woning of vermogen. De langstlevende kan door het recht van vruchtgebruik in de woning blijven wonen of profiteren van rente uit het vermogen. Een vruchtgebruik-testament wordt vaak opgesteld door een ouder die een nieuwe partner krijgt. Door het vruchtgebruik-testament op te stellen zorg je ervoor dat jouw nieuwe partner goed achterblijft, terwijl de erfgenamen toch eigenaar blijven van bijvoorbeeld de woning.

Vruchtgebruik kan gevestigd worden op zowel roerende en onroerende zaken als vermogensbestanddelen. Je kunt bijvoorbeeld op een waardevol sieraad vruchtgebruik vestigen. Hierdoor kan een partner het sieraad blijven dragen en wordt het pas bij het overlijden overgedragen aan de kinderen of andere erfgenamen. Er wordt ook vaak vruchtgebruik voor een boot, een kunstwerk of vakantiehuis toepast. Het is hierbij belangrijk om duidelijk in het testament te vermelden wat er moet gebeuren als de vruchtgebruiker overlijdt.

Ook bij vruchtgebruik zijn er een aantal voorwaarden. In het vruchtgebruik-testament wordt de bijvoorbeeld de duur van het vruchtgebruik bepaald. Het is dus geen gegeven dat de langstlevende gebruik kan maken van het vruchtgebruik zolang hij of zij leeft. Je kunt in het testament opnemen dat de langstlevende partner het vruchtgebruik van de woning heeft tot het moment dat hij of zij hertrouwt of een duurzame relatie aangaat met een andere partner. Ook kan het recht van vruchtgebruik eindigen op het moment dat de partner verhuist naar een verzorgingstehuis. Vanaf dat moment krijgen de erfgenamen het volledige eigendom van hun erfenis en kunnen zij hiermee doen wat ze willen.

Daarnaast kun je in het testament bepalen dat de langstlevende partner de woning niet mag verkopen zonder medeweten en instemming van de kinderen of er geen hypotheek op mag vestigen zonder vooraf overleg. Als er sprake is van vruchtgebruik en de gebruiker wil de woning verkopen, dan kan dat erg gevoelig liggen. De feitelijke eigenaren van de woning zijn de kinderen, daarom is het belangrijk dat die met de verkoop instemmen. Datzelfde geldt voor ingrijpende verbouwing van de woning of het vestigen van een nieuwe hypotheek. Als het gebruik van de woning aan de langstlevende is gegeven dan kunnen de kinderen niet zonder meer eisen dat het huis wordt verkocht. De regels omtrent vruchtgebruik kennen rechten en plichten voor de gebruiker waar deze zich uiteraard aan moet houden.

Naast dat het fijn is dat je partner kan blijven wonen in het huis, brengt vruchtgebruik ook een ander voordeel met zich mee. De kans is namelijk groot dat het huis gedurende de periode dat je partner ervan gebruik maakt, in waarde stijgt. Op het moment dat de langstlevende komt te overlijden en de erfgenamen weer volledig eigenaar worden, hoeft er over deze winst geen erfbelasting betaald te worden. Op deze manier kan een vruchtgebruik-testament belastingtechnisch erg interessant zijn.

Het voordeel zit hem niet alleen in de belastingvrije waardestijging, maar ook in het feit dat zij bij het overlijden de erfbelasting niet over hun volle erfdeel wordt berekend. Hun erfdeel is immers belast met vruchtgebruik en hier wordt bij het berekenen van de erfbelasting rekening mee gehouden. Op die manier profiteren zij eigenlijk dubbel van deze constructie.