Erfenis verdelen volgens wettelijke verdeling

Wettelijke verdeling in het kort

Bij de wettelijke verdeling krijgt de langstlevende echtgenoot of geregistreerde partner alle bezittingen en schulden van de overledene. De kinderen krijgen hun erfdeel niet direct, maar krijgen wel een vordering op de langstlevende echtgenoot of geregistreerde partner. Dit noemt men een geldvordering. De langstlevende echtgenoot of geregistreerde partner kan dan wel de beschikking houden over de bezittingen, maar is wel verplicht de kinderen hun erfdeel uit te betalen. Dit gebeurt pas bij overlijden van de langstlevende echtgenoot of geregistreerde partner.

Langstlevende partner beschikt over erfenis

De wettelijke verdeling kan voordelig zijn voor de langstlevende echtgenoot of geregistreerde partner, omdat deze hierdoor het volledige vermogen krijgt en daarmee vrij kan beschikken over het vermogen. Ook kan de langstlevende echtgenoot of geregistreerde partner ervoor kiezen om de geldvordering aan de kinderen te schenken, wat in bepaalde gevallen belastingvoordelen kan opleveren.

Nadelen van de wettelijke verdeling

Er zijn echter ook nadelen aan de wettelijke verdeling. Zo kan het zijn dat de kinderen lang moeten wachten op hun erfdeel. Ook kan het voorkomen dat de langstlevende echtgenoot of geregistreerde partner het vermogen opmaakt of uitgeeft, waardoor er bij overlijden van de langstlevende echtgenoot of geregistreerde partner niets meer over is voor de kinderen. Daarnaast kan de wettelijke verdeling ook tot conflicten leiden tussen de langstlevende echtgenoot of geregistreerde partner en de kinderen.

Testament biedt meer zekerheid dan de wettelijke verdeling

Het is daarom belangrijk om bij leven een testament op te stellen. Hierin kun je regelen dat de kinderen wél direct hun erfdeel krijgen en kun je bijvoorbeeld bepalen dat de langstlevende echtgenoot of geregistreerde partner alleen het vruchtgebruik krijgt van bepaalde bezittingen, zoals het huis of de inboedel. Ook kun je in het testament bepalen wie er als voogd voor de kinderen moet zorgen als beide ouders zijn overleden.

Als er toch geen testament is opgemaakt, is de wettelijke verdeling van toepassing. Deze regeling geldt alleen als de overledene getrouwd was of een geregistreerd partnerschap had. De regeling geldt niet voor samenwonende partners. Daarnaast zijn er uitzonderingen op de wettelijke verdeling, bijvoorbeeld als er sprake is van een langstlevende echtgenoot of geregistreerde partner die geen Nederlands ingezetene is of als de langstlevende echtgenoot of geregistreerde partner failliet is verklaard.

Geldvordering van kinderen heeft prioriteit

Als de langstlevende echtgenoot of geregistreerde partner komt te overlijden, wordt de geldvordering van de kinderen omgezet in een opeisbare vordering op de erfgenamen. De erfgenamen moeten dan het erfdeel van de kinderen uitbetalen. Als er niet genoeg vermogen is om alle vorderingen te voldoen, krijgen de kinderen voorrang boven andere schuldeisers.

Wettelijke verdeling blijkt niet altijd optimale oplossing

Het is belangrijk om te beseffen dat de wettelijke verdeling niet altijd de beste oplossing is. Als er bijvoorbeeld een slechte relatie is tussen de langstlevende echtgenoot of geregistreerde partner en de kinderen, kan dit tot problemen leiden. Ook kan het voorkomen dat de langstlevende echtgenoot of geregistreerde partner het vermogen opmaakt, waardoor er bij overlijden van de langstlevende echtgenoot of geregistreerde partner niets meer over is voor de kinderen.

Risico’s van de wettelijke verdeling

De wettelijke verdeling is een systeem waarbij de nalatenschap van een overledene automatisch wordt verdeeld tussen de wettelijke erfgenamen, zoals de echtgenoot/echtgenote en kinderen, volgens de regels van de wet. Hoewel dit systeem in sommige gevallen een goede oplossing kan zijn, zijn er ook een aantal gevaren verbonden aan het verdelen van een erfenis volgens de wettelijke verdeling:

1. Ongelijkheid tussen erfgenamen: Bij de wettelijke verdeling krijgt de echtgenoot/echtgenote een groter deel van de erfenis dan de kinderen. Dit kan leiden tot ongelijkheid tussen de erfgenamen, wat vaak tot conflicten en spanningen kan leiden.

2. Onvoldoende bescherming van minderjarige erfgenamen: Als er minderjarige kinderen zijn, kan de wettelijke verdeling ertoe leiden dat zij niet voldoende beschermd worden. Omdat de langstlevende echtgenoot/echtgenote het grootste deel van de erfenis krijgt, kan het zijn dat de erfenis onvoldoende is om de kosten van de opvoeding en het onderhoud van de minderjarige kinderen te dekken.

3. Geen rekening houden met de wensen van de overledene: Bij de wettelijke verdeling wordt de erfenis verdeeld volgens de regels van de wet en wordt er geen rekening gehouden met de specifieke wensen van de overledene. Als de overledene bijvoorbeeld graag wilde dat een deel van de erfenis naar een goed doel zou gaan, dan kan dit niet worden gerealiseerd bij de wettelijke verdeling.

4. Erfbelasting: Bij de wettelijke verdeling kan er sprake zijn van hogere erfbelasting, omdat de echtgenoot/echtgenote een groter deel van de erfenis krijgt. Hierdoor kan een deel van de erfenis verloren gaan aan belastingen.

Testament biedt oplossing op maat

Als je de wettelijke verdeling wilt voorkomen, kun je bij leven een testament opstellen. In het testament kun je bijvoorbeeld bepalen dat de kinderen hun erfdeel direct krijgen. Ook kun je bepalen dat de langstlevende echtgenoot of geregistreerde partner alleen het vruchtgebruik krijgt van bepaalde bezittingen, zoals het huis of de inboedel. Hierdoor kan de langstlevende echtgenoot of geregistreerde partner gebruik maken van de bezittingen, maar worden deze bij diens overlijden niet in het vermogen meegenomen.

Het opstellen van een testament kan op verschillende manieren. Je kunt bijvoorbeeld zelf een testament opstellen, maar het is verstandig om hierbij juridisch advies in te winnen. Ook kun je een notaris inschakelen om het testament op te stellen. Een notaris kan je ook advies geven over de beste manier om je vermogen te verdelen.