Waterdicht testament opstellen in 9 stappen

Er gaat ooit een tijd komen dat je er niet meer bent. Als die tijd komt, dan moet er iets gebeuren met jouw nalatenschap. Wat er dan gebeurt kun jij zelf bepalen. Welke speciale mensen wil je als erfgenaam benoemen? Zijn er mensen die je juist wilt onterven? Belangrijke vragen waar je goed over na moet denken. Een testament opstellen wil je namelijk niet te lang uitstellen. Als je er niets voor regelt, dan wordt jouw erfenis volgens de wettelijke verdeling verdeeld. En dat is niet per definitie de meest wenselijke manier.

Waarschijnlijk is een testament opstellen niet iets wat je vaker hebt gedaan en daarnaast is het ook geen onderwerp wat regelmatig ter sprake komt. In dit artikel behandelen we de belangrijkste zaken rondom het opstellen van een testament. Lees onze tips en bepaal wat jij wél en niet wil vastleggen in jouw testament.
 

WELDOENERS IN BEELD

€3.750.000
81%
€10.458
36%

Wat een een testament?

Een testament is een notariële akte met jouw uiterste wilsbeschikking. Het is een rechtsgeldig document dat door een notaris wordt opgesteld. Je kunt dus niet zelf een testament opstellen (bij een zelfgeschreven codicil kan dit trouwens wel) In het testament staat omschreven wat jij wil dat er met jouw eigendommen, spaargeld, en schulden gebeurd als je komt te overlijden. Ben je ouder dan 16 jaar? Dan ben je oud genoeg om een testament te laten opstellen. Alle opgestelde testamenten worden geregistreerd bij het Centraal Testament Register.

Erfenis verdelen volgens Nederlands erfrecht

Een testament opstellen is in principe voor niemand verplicht. Bij overlijden worden jouw eigendommen verdeeld volgens het Nederlands erfrecht. De nalatenschap wordt volgens de wettelijke verdeling verdeeld. In de meeste gevallen zorgt dat voor een rechtvaardige en begrijpelijke verdeling van bezittingen. Volgens het erfrecht worden jouw nabestaanden in 4 groepen verdeeld. De eerste erfgenamen liggen in groep 1 (partner en kinderen). Mocht deze groep geen erfgenamen bevatten, komt groep 2, 3 en tot slot 4 aan bod. Onderstaand een weergave van de verdeling volgens het erfrecht:

 

In deze situaties is een maatwerk testament opstellen nodig

Wanneer is een testament opstellen nodig?

De verdeling volgens het erfrecht is voor de meeste gemiddelde situaties rechtvaardig. Er zijn echter ook situaties waarin je waarschijnlijk wil afwijken van de standaard verdeling. In de onderstaande situaties is een testament opstellen verstandig:

  • Jij en je geregistreerde ex-partner zijn uit elkaar, maar eigenlijk nooit officieel gescheiden
  • Je wilt je erfenis toewijzen aan iemand buiten de standaard groepen (bijvoorbeeld een buurman)
  • Jij en je nieuwe partner hebben een nieuw samengesteld gezin
  • Je wilt dat jouw erfenis toekomt aan goede doelen of andere instanties.
  • Je wilt mensen uit groep 1 t/m 4 onterven

Erfgenamen opnemen of uitsluiten in je testament

Hoewel een testament allerlei wensen en instructies kan bevatten, draait het vaak grotendeels om de erfenis. In een testament leg je vast welke personen eigenaar worden van jouw vermogen en goederen. Je kan je eigendommen naar eigen invulling verdelen. In de meeste gevallen bestaan de erfgenamen uit partner en kinderen. Uiteraard behoren verdere familie, vrienden en buren ook gewoon tot de mogelijkheden. Daarnaast is het niet ongebruikelijk om goede doelen in het testament op te nemen. Stap 1 is het opnemen of uitsluiten van erfgenamen. Let daarbij op de volgende zaken:

Een partner opnemen in een testament

Als je getrouwd bent of een geregistreerd partnerschap hebt, dan gaat je erfenis standaard naar de partner. Je hebt dan geen testament nodig om dit te regelen. Hoewel de verdeling bij wet goed geregeld is, kun je hier best aanpassingen in maken. Zo kun je een zogenaamd “verblijvingsbeding” in je testament opnemen. Het verblijvingsbeding zorgt ervoor dat de gezamenlijke bezittingen met je partner niet worden verdeeld. De partner mag dan gebruik blijven maken van de goederen. Pas na het overlijden van de langstlevende partner worden de goederen verdeeld onder de erfgenamen.

Let extra op bij ongehuwde partners

Woon je samen met een partner, maar ben je ongehuwd? Als je niet getrouwd bent, geregistreerd partnerschap of een notariële samenwerkingsovereenkomst hebt, dan erft je partner niets als je komt te overlijden. Zo kunnen partners die al 20 jaar ziel en zaligheid delen (zonder huwelijk of contracten), door onwetendheid toch met lege handen staan. Door een partner op te nemen in een testament kun je dit voorkomen.

Testament opstellen zonder hoge kosten? Volg deze tips

Partners onterven

In de praktijk komt het niet vaak voor, maar het is mogelijk om een partner te onterven. In dat geval maakt een partner geen deel meer uit van de erfgenamen. Gevolg is dat hij of zij geen recht meer heeft op geld of goederen. Een onterfde partner of echtgenoot heeft voor de wet geen speciale positie. Deze heeft daarom geen recht op een legitieme portie (dit is bij kinderen bijvoorbeeld wel zo). Wel heeft de partner recht op vruchtgebruik. Dit houdt in dat, mits het noodzakelijk is voor zijn of haar verzorging, de onterfde de echtelijke woning en meubels kan gebruiken voor maximaal zes maanden na het overlijden.

Kinderen in het testament

Als je kinderen hebt is het belangrijk om na te denken over een aantal zaken. Om te beginnen wil je opnemen wie er voor de kinderen gaat zorgen als zowel jij als je partner er niet meer is. Je kunt in het testament 1 a 2 personen opnemen als voogd. Een voogd krijgt de verantwoordelijkheid over de kinderen. Daarnaast kunt je in het testament bepalen wanneer de kinderen hun erfdeel kunnen opeisen. Als je wil dat dit pas kan als je partner is overleden, dan moet je dat opnemen in het testament. Hiervoor heb je wel een samenlevingsovereenkomst hebben gesloten bij de notaris.

Digitale nalatenschap

Je focust al snel op het geld en de goederen die je achterlaat. Maar tegenwoordig laten we veel meer achter dan fysieke goederen. In deze digitale samenleving laat je ook een online footprint achter. Denk maar aan zaken als een website, blog, webshop of online dagboeken. Wie mogen je foto’s bekijken of je mails lezen? In je testament kun je opnemen wat je wil dat er gebeurd met je digitale nalatenschap. Denk daarbij ook na over wat je wil met social media-accounts, wie krijgt daar zeggenschap over? En als je een gedenkpagina zou willen, wie moet die beheren?

Tekst loopt verder onder deze producten

⭐⭐⭐⭐ (4.0/5)

ABC van erven & nalaten

€19,50

⭐⭐⭐⭐⭐ (4.7/5)

Voorkom ruzie bij de kist

€25,95

⭐⭐⭐⭐⭐ (4.8/5)

Slim nalaten & schenken

€24,95

⭐⭐⭐⭐ (4.3/5)

Wat laat ik na?

€20,00

Goede doelen in het testament

Veel mensen vinden het mooi om hun nalatenschap te schenken aan een goed doel. Dit moet je laten opnemen in het testament. Als het niet in het testament is opgenomen, dan geldt de beslissing niet. Een codicil (eigen handgeschreven verklaring) is dus niet voldoende.

Er zijn verschillende mogelijkheden om te schenken aan een goed doel:

  • Het schenken van geld, het huis, aandelen of waardevolle spullen aan een goed doel. Dit wordt een legaat genoemd.
  • Benoem een goed doel als mede-erfgenaam. Op deze manier deelt het goede doel mee in de erfenis. Dit geld ook voor de schulden.
  • Benoem het goede doel als enige erfgenaam. In dit geval erft het goede doel de gehele erfenis. Het is hierbij wel belangrijk dat de partner en/of kinderen in het testament zijn onterfd. Zoals eerder omschreven behouden zij wel een aantal rechten.

Afhandeling van het nalatenschap

In het testament laat je vastleggen wie je verantwoordelijk stelt voor de afwikkeling van de erfenis. Deze persoon noemen we de executeur testamentair. Dit kan een erfgenaam zijn, maar dat hoeft niet. De rechten en plichten van de executeur worden omschreven in het testament. Sinds 2003 is het niet meer mogelijk om een executeur via een codicil te benoemen. Alleen de codicillen die zijn opgemaakt voor 2003 blijven rechtsgeldig.

Rechten en plichten van de executeur

Allereerst heeft de executeur het recht om over de nalatenschap van de overledene te beschikken. Hij of zij heeft de verantwoordelijkheid om de erfenis naar wens van de overleden af te wikkelen. Dit begint met het aflossen van mogelijke schulden. Daarna wordt er in kaart gebracht wat er over is en hoe dit verdeeld moet worden. Daarnaast is de executeur verantwoordelijk voor het regelen van de uitvaart en doet hij of zij namens alle erfgenamen de erfbelasting. Tot slot legt de executeur een verantwoording af aan de erfgenamen als alles is afgerond.

Mediator aanstellen of executeur ontslaan via de rechter

Ben je het als erfgenaam niet eens met de uitvoering van de executeur? Het kan gebeuren dat je als erfgenamen niet op een lijn zit met de executeur. Dan heb je de optie om een mediator in te schakelen. Die helpt door het maken van afspraken over hoe de executeur zijn werk moet doen. Als dit geen oplossing biedt, dan kun je de rechter vragen om de executeur te ontslaan. Hiervoor heb je wel een advocaat nodig die dit voor je regelt.

Welke kosten kan ik verwachten bij een testament opstellen

Testament later wijzigen

De beslissingen die je hebt vastgelegd in het testament zijn vaak situatieafhankelijk. Daarom zien we vaak dat mensen na verloop van tijd hun testament aanpassen.  Een testament wijzigen gebeurt altijd bij de notaris. Dankzij het Centraal Testamentregister kan iedere notaris jouw testament opvragen. De notaris die het testament heeft opgemaakt, hoeft niet dezelfde te zijn als de notaris die de wijziging doorvoert.

Als je je testament wilt wijzigen, neem dan een kopie van het huidige testament mee naar een notaris. Hij stelt dan een nieuw testament op met de wijzigingen. Vervolgens registreert hij het nieuwe testament bij het Centraal Testament Register. Het oude testament wordt dan automatisch vernietigd. Aan het wijzigen of herroepen van testament zitten mogelijk kosten verbonden.

Gemiddelde kosten voor testament opstellen

Een testament opstellen komt met de onvermijdelijke notariskosten.  In Nederland verschillen de kosten voor een testament per notaris. De hoogte van de factuur is hoofdzakelijk afhankelijk van het notaristarief. Een relatief eenvoudig testament kost over het algemeen minder dan een uitgebreid maatwerk testament. Daarnaast kan men extra kosten in rekening brengen voor allerlei randzaken. Wil jij een testament opstellen zonder de hoofdprijs te betalen? Doe onderzoek naar gangbare notaristarieven in jouw regio.

BEKIJK MEER ARTIKELEN

9 Tips bij het opstellen van een waterdicht testament

Wie kiezen als erfgenaam zonder partner of kinderen?

6 slimme belasting-trucs die erfbelasting verlagen

Testament aanpassen of herroepen (intrekken)

Slim vermogen nalaten aan goede doelen

Wat is het verschil tussen een schenking en legaat?

(Familie)bedrijf schenken of nalaten aan kinderen

Mogelijkheden voor belastingvrij schenken in 2022

Gemiddelde kosten voor een levenstestament

Financiële voordelen van een schenking op papier

Recht op vruchtgebruik vastleggen in testament

Testament juridisch aanvechten bij onenigheid

Hoe geef je invulling aan jouw digitale nalatenschap?

Checklist voor een waterdichte boedelbeschrijving

Belastingvrij schenken voor aankoop woning

Erfenis verdelen binnen een samengesteld gezin

Belastingvrij schenken aan goede doelen